Jad pszczeli to najskuteczniejsza broń pszczół. Dzięki niemu mogą one stawać do walki. Produkowany jest przez pszczoły robotnice i przez matki. Po użądleniu człowiek odczuwa ból, a w miejscu ukąszenia pojawia się opuchlizna. Pszczelarze z czasem uodparniają się na jego działanie, a ponieważ składem przypomina jad żmii, w pewnym stopniu na ten drugi także. Tajemnica jadu pszczelego nie została jeszcze w pełni odkryta, cały czas trwają nad nim badania.
Jad pszczeli jest wydzieliną gruczołu jadowego pszczół robotnic lub pszczelej matki. To bezbarwna, kwaśna ciecz o pH 5,0-5,5. Ma słaby charakterystyczny zapach. Stanowi mieszaninę wielu związków. Skład jadu pszczelego nie został jeszcze całkowicie zbadany.
Substancje, które do tej pory udało się wyróżnić, to: melityna, adolapina, neurotoksyna, apamina, MCD, fosfolipaza A2, hialuronidaza, kwaśna fosfataza. Jad pszczeli jest odporny na niską i wysoką temperaturę. Ogrzewanie w stanie ciekłym do temperatury 100°C, a także zamrażanie nie wpływa na zmianę właściwości toksycznych jadu pszczelego. Każdy ze składników jadu pszczelego ma działanie farmakologiczne. Zawiera również feromony alarmowe, które uwalniane w chwili użądlenia przez jedną pszczołę mobilizują do ataku inne.
Medycyna ludowa traktowała od zawsze jad pszczeli jako naturalny i skuteczny środek leczniczy w różnych postaciach reumatyzmu. Apiterapia leczenie schorzeń produktami wytwarzanymi przez pszczoły.
